+++BİR MAYIS İŞÇİ BAYRAMI KUTLU OLSUN+++
Yazar: Ferit Tekbaş
Yer: Köln, Almanya
Kategori: Makale
Portal: www.zerocha.org
Dil: Türkçe
Tarih: 01.05.2018
BİR MAYIS, İŞÇİ BAYRAM’IN KANLI DOĞUŞ TARİHİ
Mayıs Günü – „İşçi Bayramı“ veya mayıs tatili olarak da bilinir. Avrupa’nın bir çok ülkesinde resmi bir tatildir. 1 Mayıs’ın kökeni ve kuruluş hikayesi ABD’ye dayalıdır.
Sadece Avrupa’da değil, aynı zamanda dünya çapındaki birçok ülkede de – Amerika kıtasından, Afrika ve batı Asya’ya kadar 1 Mayıs „İşçi Bayramı“ kutlamalar var. Birçok ülkelerde, aynı zamanda resmi bir tatildir.
KÖTÜ ÇALIŞMA KOŞULLARI
Kökeni ABD işçi hareketine geri gider. 1 Mayıs 1886’da ticaret ve işçi sendikaları birkaç gün süren genel grev çağrısında bulundu. Asıl nedenler, kötü çalışma koşulları, sanayi işçilerinin fakir olmaları ve işverenlerin, işçilere hak etikleri maaşları ödemediklerinden kaynaklıydı. Bu eylemin bu tarihte yapılması, tesadüf değildi. 1 Mayıs’ta geleneksel olarak eski iş sözleşmeleri, sözde “Moving Day’de” olarak adlandırılan günde sona erer ve işçiler ile yeni iş sözleşmeler yapılırdı.
SEKİZ SAATLİK İŞ GÜNÜ
Grevcilerin ana hedefleri, günlük çalışma saatlerini sekiz saate düşürmek oldu. Buna yönelik ABD’de işçi hareketi 1860’lardan beri savaşıyor. O dönemde sendikalar çalışma sürelerini on üçden on saate indirmeyi başarmışlardı. Bununla birlikte, işverenler ikinci sanayileşme dalgasında dünyanın önde gelen ekonomik gücü haline gelen ülke için, kötü bir şekilde işçilere davranmaya devam ettiler. Sekiz saatlik günü en sonunda uygulamak için, ABD Genel Grevinin ilk gününde 11.000 şirketten yaklaşık 400.000 işçi katıldı. Gösteri yeri Chicago, işçi sınıfın şehrindeydi.
CHİCAGO’DA BOMBALI SALDIRI
Grevin üçüncü gününde – 3 Mayıs 1886 idi – Chicago Haymarket Meydanı’nda kanlı bir olay meydana geldi. Resmi kaynaklara göre, anarşistler ve solcu radikaller polis memurlarına bir parça tesirli bomba attılar. Orda bir kaos patlak verdi. Polis ateş açtı. Bazı göstericiler polis memurlarına geri ateş açtılar. Günün sonunda yedi polis memuru ve en az dört işçi öldü ve onlarca kişi yaralandı. Olayın yasal bir devamı oldu. Mahkeme duruşmasında sözde „Haymarket Affair“, liderlere karşı yedi ölüm cezası verildi, dördü idam edildi.
Lakin bu grevin kanlı sonucu, işçi taleplerinin bir kısmının yasallaşmasına yol açmıştı. 1 Mayıs 1890’dan beri Amerikalılar sekiz saatlik çalışmadan sonra paydos edebiliyorlardı.
AMERİKA’DAN SONRA AVRUPA’DA 1 MAYIS’IN UYGULAMALARI
Haymarket’in olayından sonra Avrupa’da 1 mayıs, sekiz saat’in mücadelesinin günü oldu. Almanya’da, sözde „Sosyalist Kanun’a” rağmen, örneğin Berlin, Dresden ve Hamburg gibi şehirlerde 1890’daki gösterilere yaklaşık 100 bin işçi katıldı.
1878’den beri yürürlükte olan kararname, sosyal durumu kınayan ve siyasi sistemi sorgulayan sosyalist, sosyal demokrat ve komünist meclisleri yasakladı. Hamburg’da, zaman zaman 20.000’e kadar işçinin katıldığı, özellikle sert bir grev gerçekleşti.
Bugün 1 Mayıs birçok ülkede resmi bir tatildir ancak, kendi ana ülkesinde, Amerika Birleşik Devletleri’nde İşçi Bayramı, resmi bir tatil olarak kutlanmamaktadır.
Kaynak:
Wikipedia, Alman Sendikası (DGB) ve Stern Dergisi
